Türkiye, yerel seçim sürecine girmiş bulunuyor. Her seçimde olduğu gibi bu seçimde de mecliste bulunan siyasi partilerin bir kısmı seçim yardımı alacak. Mecliste grubu bulunan siyasi partilere ise her her yıl hazine yardımı yapılıyor. Seçim dönemlerinde ise bu yardımların oranı seçimin niteliğine göre değişiklik gösteriyor.
Siyasi Partiler Kanunu’na göre; “Son milletvekili genel seçimlerinde ülke barajını aşan siyasi partilere her yıl hazineden ödenmek üzere devlet yardımı yapılıyor. Devlet yardımı tutarı, barajı aşan partilerin oy sayılarına göre paylaştırılıyor. Barajı aşamayan ancak yüzde 3’ün üzerinde oy alan siyasi partilere ise en düşük Hazine yardımı alan partiye yapılanla orantılı olarak yardım yapılıyor.”
2023 yılında milletvekili seçimi dolayısıyla normalin 3 katı hazine yardımı alan siyasi partilere, 2024 yılındaki yerel seçim dolayısıyla normalin 2 katı tutarında yardım yapılacak. Ülke barajını aşan 5 siyasi parti yaklaşık 6.7 milyar lira hazine yardımı alacak.
2024 yılında siyasi partilere yapılacak hazine yardımı:
(Milyon TL) | Ocak ayında | Seçim takvimi açıklandığında | Toplam |
AK Parti | 1.329 | 1.329 | 2.658 |
CHP | 946 | 946 | 1.892 |
MHP | 376 | 376 | 752 |
İYİ Parti | 361 | 361 | 722 |
YSP | 329 | 329 | 658 |
Toplam | 3.341 | 3.341 | 6.682 |
2022 ve 2023’te siyasi partilere yapılan hazine yardımı ise şu şekildeydi:
(Milyon TL) | 2022 | 2023 |
AK Parti | 280 | 1.961 |
CHP | 149 | 1.044 |
HDP | 77 | 539 |
MHP | 73 | 511 |
İYİ Parti | 65 | 459 |
Toplam | 644 | 4.515 |
Şu an TBMM’deki siyasi partilerin milletvekili sayıları şu şekildedir:
AKP 264, CHP 129, DEM 57, MHP 49, İYİ 38, SP 20, DEVA 15, YRP 5, HÜDA-Par 4, Demokrat P. 3, TİP 3, Demokratik Bölgeler P. 2, EMEP 2, DSP 1, Bağımsız 6.
Milletvekili maaşları (2024)
Hem emekli olan, hem de milletvekili olan 233 bin lira ( yaklaşık 300 vekil)
Sadece milletvekilli olanların maaşı 136 bin lira
Emekli milletvekilleri 97 bin lira
Üstteki sayıları topladığımızda ortaya çıkan sonuç şöyle:
Hem emekli, hem vekil olanların aylık maliyeti 233.000*300 = 69 milyon 900 bin, yıllık maliyeti 838 milyon 800 bin lira.
Sadece milletvekilli olanların aylık maliyeti 136.000*300 = 40 milyon 800 bin, yıllık maliyeti 489 milyon 600 bin lira.
Fiilen milletvekilliği yapanların ülkeye yıllık maliyeti sadece maaş olarak 1,5 trilyon liraya yakın.
Milletvekillerinin danışman, haberleşme, sağlık, ofis masrafları, ucuz yemek giderlerini eklediğimizde bu sayılar 2 trilyon lirayı haydi haydi aşıyor.
Emekli milletvekili sayılarını ise burada veremedik. Meraklısı CİMER’den sorup bulsun.
Hazineden her yıl ve her seçim dönemi yapılan yardımları eklediğimizde meclisteki partilerin ülkeye maliyeti iyice yükseliyor. Sadece 2024 yılı için bu maliyet 9 trilyon lirayı geçiyor.
Milletvekili (fiili ya da emekli) maaş ve giderlerinin ülke üzerindeki maliyeti yaşadığımız ekonomik/siyasi düzenin ne denli çarpık/vurguncu olduğunu kanıtlıyor.
Neden?
Öyleyse birkaç soru sormak hakkımızdır;
-Türkiye’nin 600 milletvekiline ihtiyacı var mı? Daha az vekil ile ülke yönetilemez mi?
-Milletvekilleri neden bu kadar yüksek maaş alıyor? (Asgari ücretin yaklaşık 14 katı)
-Emekli milletvekilleri neden maaş alıyor? (Asgari ücretin yaklaşık 6 katı)
-Emekli olduğu halde vekil olanlar neden iki maaşı birden alıyor? Örneğin, vekil olduğunda emekli maaşı iptal edilse…
-Siyasi partilere neden her yıl hazine yardımı yapılıyor?
-Siyasi partilere neden seçim yardımı yapılıyor?
-Hazineden yıllık yardım ve seçim yardımı yapılacaksa milletvekillerinin maaşları neden bu kadar yüksek?
Bu sorular çoğaltılabilir…
Çözüm var
TBMM üyesi siyasi partiler, adeta sonradan görme mirasyedi davranışları sergiliyorlar. Bu çarpık/vurguncu düzenin yarattığı ilişkilerden nemalanıyorlar. Oysa bu çarpık/vurguncu düzenden kurtulabiliriz.
Yaşadığımız ekonomik yangından kurtulabilmek için, Türkiye’nin acilen temelleri cumhuriyetle atılan kamucu/toplumcu ulusal ekonomi anlayışına geri dönmesi gerekiyor.
Halkımızı ekonomi yangınından kurtaracak acil eylem programının uygulanmasıyla kırk yıldır bir avuç vurguncunun yararına, milyonlarca emekçinin zararına yaratılan yıkım süreci tersine çevrilebilir. Bunun için bütün ulusal demokratik güçlerin vatan için, cumhuriyet için, emek için birleşmesi ilk adım olacaktır.
İşçilerin, şehir ve köy emekçilerinin, aydınların, esnaf ve sanatkarların, çiftçilerin, sanayici ve tüccarların, bütün ulusal demokratik güçlerin ulusal birlik hükümeti etrafında birleşmeleriyle ülkenin biriken sorunlarının çözümü mümkündür. Yeter ki biz isteyelim.