-4.çeyrekte 11 milyon 382 bin geniş tanımlı işsiz!
-Çalışabilir 66 milyon kişinin sadece 22,4 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda!
-2024 4. çeyreğinde resmi istihdam oranı yüzde 49,6 iken kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) oranı yüzde 34,0.
-Geniş tanımlı işsizlik ile dar tanımlı (resmi) işsizlik arasındaki fark açılmaya devam ediyor.
-2024 4. çeyreğinde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 28!
-Her 5 kadından yalnızca 1’i kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda!
-Geniş tanımlı genç kadın işsizliği yüzde 46,7!
DİSK-AR İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu (2024 4. çeyrek) yayımlandı! Rapor, TÜİK Hanehalkı İşgücü Araştırması verilerini yorumladı.
Rapora göre;
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 4. çeyrek (ekim kasım, aralık) dönemine ait Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 18 Şubat 2025’te yayımlandı.
Bilindiği gibi TÜİK, Mart 2021’den beri aylık ve üç aylık verileri ayrı ayrı açıklıyor. Aylık veriler daha sınırlı iken üç aylık veriler daha geniş bir kapsama sahiptir. Öte yandan, çeyreklik verilerin üç ayı kapsıyor olması sebebiyle, çeyreklik yayımlanan işsizlik ve istihdam verileri, aylık verilerden farklılıklar göstermektedir. Üç aylık veriler aylık verileri geriden takip etmektedir. TÜİK, mevsim etkisinden arındırılmış istihdamın 2023 yılı 4. çeyrek ile 2024 yılı 4. çeyrek arasındaki bir yıllık dönemde 141 bin kişi artarak 32 milyon 755 bin olduğunu açıkladı. 2023 yılı 4. çeyreğinde 32 milyon 614 bin olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı 2024 yılı 4. çeyreğinde 32 milyon 755 bin olarak hesaplandı. 2024 4. çeyreğinde mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı ise yüzde 49,6 olarak gerçekleşti. Ancak TÜİK’in resmi istihdam verileri de tıpkı dar tanımlı işsizlik verileri gibi işgücü piyasasına ilişkin gerçeğin sadece sınırlı bir kısmını gösteriyor. İstihdam verileri tek başına istihdamın niteliği konusunda bilgi vermiyor. Bu nedenle alternatif işsizlik hesaplamaları yanında alternatif istihdam hesaplamalarına da ihtiyaç vardır.
TÜİK’in resmi istihdam oranı 2024 4. çeyrekte yüzde 49,6 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranı yüzde 34,0 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 32,5 iken KATİ oranı yüzde 19,7 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 67,0 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 48,6 olarak hesaplandı. Böylece KATİ oranı resmi istihdam oranından genelde 15,6 puan, kadınlarda 12,8 ve erkeklerde ise 18,4 puan düşük olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15+ yaş) 66 milyon kişinin sadece 22,4 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 33,3 milyon kadının sadece 6,5 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda (KATİ), çalışma çağındaki 32,7 milyon erkeğin ise 15,9 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdamda yer alıyor. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor.
Geniş tanımlı işsizlik ile dar tanımlı işsizlik arasındaki makas hızla açılıyor!
TÜİK’e göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki çeyreğe göre, 23 bin kişi azalarak 2024 4. çeyrekte 3 milyon 80 bin olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2024 4. çeyrekte 11 milyon 382 bin olarak hesaplandı (Grafik 1). 2024 4. çeyrekte dar ve geniş tanımlı işsiz sayıları arasındaki fark 8 milyon 302 bin kişi oldu.
TÜİK tarafından 2024 4. çeyrekte yüzde 8,6 olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı 0,1 puan azalış ile bir önceki çeyrek ile benzer seyirdeyken, mevsim etkisinden arındırılmış âtıl işgücü (geniş tanımlı işsizlik) oranı ise 2024 yılı 4. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1,4 puan artışla yüzde 28,0 olarak açıklandı (Grafik 1). Dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki fark 19,4 puan oldu.
Geniş tanımlı kadın ve erkek işsizliği arasında 14,8 puan fark!
Bilindiği gibi kadın işsizliği ülkemizde ortalama işsizlikten daha yüksek iken, kadın istihdam oranı ortalama istihdam oranından daha düşüktür.
TÜİK’in 2024 4. çeyrek üç aylık verilerine göre hem dar hem geniş tanımlı işsizliğin cinsiyete göre dağılımına bakıldığında kadınlarda işsizliğin çok daha yüksek olduğu görülüyor. 2024 4.
çeyreğinde dar tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 6,9 ve kadınlarda ise yüzde 11,8 olarak açıklandı. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) oranı ise erkeklerde yüzde 22,5 ve kadınlarda yüzde 37,3 olarak gerçekleşti.
Böylece kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerden 4,9 ve geniş tanımlı işsizlik oranı ise 14,8 puan yüksek seyrediyor.
TÜİK tarafından 2024 yılı 4. çeyrekte dar tanımlı kadın işsizliği 1 milyon 444 bin ve erkek işsizliği ise 1 milyon 636 bin olarak açıklandı. TÜİK verilerinden yararlanarak hesapladığımız geniş tanımlı işsiz sayısı ise kadınlarda 5 milyon 687 bin ve erkeklerde ise 5 milyon 670 bin olarak gerçekleşti.
Kadın geniş tanımlı işsizliğinin dar tanımlı kadın işsizliğine göre yüksek olmasının en önemli sebebi kadınlar arasında zamana bağlı eksik istihdam edilenler ile ümitsizler, iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ve iş arayıp işbaşı yapamayacak olanları içeren potansiyel işgücünün yüksekliğidir.
Genç işsizliğinde de dar tanımlı ve geniş tanımlı işsizlik makası açılıyor!
Gençlerde işsizlik oranlarının genel işsizlik oranlarından daha yüksek seyrettiği biliniyor. Öte yandan AKP döneminde gençlerde işsizlik vahim bir hal aldı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinden bu yana gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26’dan yüzde 35,7’ye yükseldi. AKP döneminde geniş tanımlı genç işsizliği 9,6 puan yükseldi. AKP döneminde gençler iş bulma ümidini kaybettiler ve iş aramaktan vazgeçtiler.
AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinde gençlerde dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 18,3 ve geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,1 idi. Gençlerde dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki puan farkı 7,8’di. 2024 4. çeyreğinde ise gençlerde dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 15,7 olarak açıklandı. TÜİK verilerinden yararlanarak hesapladığımız 15-24 yaş arası genç nüfusta geniş tanımlı işsizlik oranı ise 2024 yılı 4. çeyreğinde yüzde 37,3 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı genç işsizliği dar tanımlı genç işsizliğinden 21,6 puan fazladır.
Genç kadınlarda geniş tanımlı işsizlik ise daha yüksek oranda seyretmeye devam ediyor. 2024 4. çeyreğinde 15-24 yaş arası erkeklerde dar tanımlı işsizlik yüzde 11,5 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 31,2 olarak hesaplanırken, 15-24 yaş arası genç kadınlarda ise dar tanımlı işsizlik yüzde 22,9, geniş tanımlı işsizlik yüzde 46,7 olarak hesaplandı.