En yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay %48,1 oldu
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2024 yılı gelir dağılımı istatistiğine göre en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay yüzde 48,1 olurken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun payı ise yüzde 6,3 oldu.
TÜİK Gelir Dağılımı İstatistiklerinin hesaplandığı “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2024” yılı sonuçlarına ilişkin gelir bilgileri, bir önceki takvim yılı olan 2023 yılını referans alınarak düzenlendi. Gelir hesaplamalarında hanehalkı gelirleri; hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürüldü.
TÜİK verilerine göre; en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip %20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,6 puan azalarak %48,1 olurken en düşük gelire sahip %20’lik grubun aldığı pay ise 0,2 puan artarak %6,3 oldu.
Gini katsayısı 0,413 olarak tahmin edildi
Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,007 puan azalış ile 0,413 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,476, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,423 olarak tahmin edildi.
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir. Gini katsayısı hesabında hanenin ve fertlerin elde ettiği yıllık gelirlerin toplamından, gelir referans döneminde ödenen vergiler ve diğer hane veya kişilere yapılan düzenli transferler düşüldükten sonra bulunan hanehalkı kullanılabilir geliri kullanılıyor.
Toplam gelirden en yüksek payı %48,8 ile maaş ve ücret geliri aldı
Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, %48,8 ile bir önceki yıla göre 0,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı %20,8 ile önceki yıla göre 1,3 puan azalan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı %17,8 ile önceki yıla göre 0,2 puanlık artış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı %17,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise %87,6 olarak gerçekleşti.
En yüksek yıllık ortalama esas iş geliri yükseköğretim mezunlarının oldu
Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 309 bin 721 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 240 bin 470 TL, lise altı eğitimlilerde 168 bin 407 TL, bir okul bitirmeyenlerde 106 bin 478 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış %110,2 ile lise ve dengi okul düzeyli eğitimlilerde, en düşük artış ise %88,2 ile bir okul bitirmeyenlerde oldu.
Sektörlere göre gelir dağılımı
Yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış %115,4 ile inşaat sektöründe oldu
Esas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 242 bin 299 TL ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 153 bin 773 TL ile tarım sektöründe olduğu görüldü. Bir önceki yıla göre; yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış %115,4 ile inşaat sektöründe gözlenirken, bunu %102,0 ile sanayi sektörü izledi. Diğer taraftan hizmet sektöründe %100,2, tarım sektöründe ise %66,0 artış gözlendi.
En yüksek gelir grubu işverenler
Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 804 bin 882 TL, kendi hesabına çalışanlarda 210 bin 679 TL, ücretli maaşlılarda 209 bin 764 TL ve yevmiyelilerde 105 bin 712 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış %104,0 ile ücretli ve maaşlılarda, en düşük artış ise %82,2 ile kendi hesabına çalışanlarda oldu.
Bir önceki yıla göre son %10’luk grupta olanların %66,5’i aynı gelir grubunda kaldı
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre sıralı %10’luk gelir grupları itibarıyla fertlerin bir önceki yıla göre yüzdelik geçişleri incelendiğinde; bir önceki yılda ilk %10’luk grupta olan fertlerin 2023 yılında %56,2’sinin, son %10’luk grupta olan fertlerin ise %66,5’inin gelir grubu değişmedi. Ayrıca 2023 yılında ilk %10’luk grupta olan fertlerin %22’sinin 2024 yılında gelir grubu birden fazla yükseldi. Son %10’luk grupta olan fertlerin ise %13,2’sinin gelir grubu birden fazla düştü.
Gelir eşitsizliği en fazla İstanbul’da
İstanbul gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu şehir. İstanbul’u, Ankara, Antalya, Isparta ve Burdur takip ediyor.
En düşük yıllık ortalama gelir ise Van, Muş, Bitlis ve Hakkari illeri için hesaplandı.