Beyaz eşyadan otomotive, demir-çelikten elektronik sistemler üretimine kadar birçok sektörü kapsayan metal iş kolunda 2025-2027 döneminin zam oranlarını belirleyecek grup toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmeleri bugün başlıyor.
Otomotiv, beyaz eşya, savunma, makine, demir-çelik ve elektronik gibi sektörleri kapsayan sözleşmede Arçelik, Ford Otosan, Mercedes-Benz, Tofaş, Bosch, Aselsan, Siemens, Türk Traktör gibi dev markalar yer alıyor.
155 bin işçi, 600 bin aile
Aralarında Arçelik, Ford Otosan, Mercedes-Benz gibi büyük markaların bulunduğu fabrikalarda örgütlü sendikalar, taleplerini çarşıyı, pazarı, kirayı dikkate alarak belirlediklerini söylüyor.
Metal işkolunda yaklaşık 155 bin işçiyi kapsayan Toplu iş sözleşmesi süreci bugün başlıyor. Türkiye sanayisinin en stratejik alanlarını ilgilendiren görüşmeler, 2025- 2027 döneminde uygulanacak ücret ve sosyal hakları belirleyecek. Sendikalar taleplerini almak için mücadeleye hazırlanıyor.
Metal Sanayicileri İşverenleri Sendikası (MESS) ile Türk Metal, Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş sendikaları arasında yürütülecek görüşmeler öncesi sendikalar taleplerini geçen ay MESS’e bildirmişti.
Özel sektörün en büyük sözleşmesi olarak bilinen grup TİS, yaklaşık 155 bin metal işçisini, işçilerin aileleri de dahil edildiğinde yaklaşık 600 bin yurttaşı ilgilendiriyor. TİS masada, işçi tarafını Türk-İş’e bağlı Türk Metal Sendikası, işveren tarafını Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) temsil edecek.
Türk Metal; Yüzde 38,97
Türk Metal’in 196 işyerinde yaklaşık 140 bin işçi adına ilk altı ay için istediği zam oranı, saatlik ücret ve sosyal yardımlarla birlikte yüzde 38.97 oldu. İkinci altı ay saatlik ücret için enflasyon oranında, üçüncü altı ay için enflasyon +3 puan, son altı ay için ise yine enflasyon oranında zam talep etti. Türk Metal ayrıca bayram mesai ücretlerinin yüzde 200 artırılmasını, gece çalışma ek ücretinin yüzde 20’ye çıkarılmasını istedi.
Birleşik Metal-İş; Yüzde 58,5
Birleşik Metal-İş’in 43 fabrikada çalışan yaklaşık 11 bin üyesi adına üç kalemden oluşan ücret zammı talebi ilk altı ay için yüzde 58.5 oldu. Diğer dönemler için talep “enflasyon + enflasyonun yarısı” olarak belirlendi. Bayram ve yakacak yardımlarında yüzde 190, bayram mesaisinde yüzde 200, gece çalışmasında yüzde 20 artış isteyen sendika; ayrıca yüzde 15’lik dilimin üzerindeki vergi farkının işverenlerce karşılanmasını talep etti. Pazar gününün tatil olması, banka promosyonlarında eşitlik ve günde iki ek mola da Birleşik Metal-İş’in talepleri arasında.
Özçelik-İş; 40 TL+Yüzde 20
MESS çatısı altında üç fabrikada yetkili Özçelik-İş ise 2 bin 500 işçi için ilk altı ayda saat ücretlerine 40 TL iyileştirmenin ardından yüzde 20 zam, ikinci altı ayda enflasyon+ yüzde 3, üçüncü altı ayda enflasyon +yüzde 5, dördüncü altı ayda enflasyon+yüzde 3 zam istedi. Bir diğer talep de vergi diliminin yüzde 20’yi aşan kısmının patron tarafından karşılanması. “Tamamlayıcı sağlık sigortasının eş ve çocukları kapsaması” ise tüm sendikaların ortak talebi.
‘Çarşıyı, pazarı, çocuğumuza veremediğimiz harçlığı, kiramızı dikkate aldık’
Türk Metal Genel Başkanı Uysal Altundağ talepleri oluştururken bir “denge” gözettiklerini vurguluyor: “Daha güçlü bir ekonomi, daha büyük bir Türkiye, daha yaşanası bir ülke olmak için çarkları çevirmekten, bacaları tüttürmekten, üretmeye devam etmekten başka hiçbir amacımız yok. Ekonominin ve sanayinin gerçeklerini, işyerlerimizin durumunu sarraf titizliğiyle tarttık. Ama asıl olarak da çarşıyı, pazarı, çocuğumuza veremediğimiz harçlığı, kiramızı dikkate aldık.”
‘Güç birliği ve dayanışma içinde hareket edilmeli’
Hükümetin ücret baskılama politikasının MESS müzakerelerine yansıması halinde “çetin bir mücadele” yaşanacağını belirten Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Özkan Atar, “Metal sektörü 2021–2024 arasında tarihi kârlar elde etti. 2025’in ikinci çeyreğinde de rekor üretim ve ihracat görüldü. Bazı şirketlerin yaşadığı zorlukların nedeni yüksek faiz ve finansman giderleridir; bunun sorumlusu işçiler değildir. Türkiye’nin ihracatını sırtlayan bir sektörün parçası olmasına rağmen işçilerimiz yoksulluk sınırına yakın ücretlerle çalışıyor. Taleplerimiz makul. Sendika ayrımı olmaksızın güç birliğiyle hareket etmek zorundayız” diyor.
Bir metal işçisinin, mevcut vergi dilimine göre ikramiyeler dahil ortalama ücretinin 47 bin TL olduğunu vurgulayan, “MESS grubundaki bir işçinin yılda genel olarak ödediği gelir vergisi yaklaşık yüzde 23-24 civarında. Diğer ödediği vergiler de dikkate alındığında, işçiler toplam gelirinin yarısından fazlasını devlete ödüyor. İktidar, bırakın vergi adaletini, ‘Emekçi halk kitlelerinden nasıl vergi alırım’ derdine düşmüş durumda. Toplu sözleşmelerde, işçilerin yüzde 15’lik vergi diliminde sabitlenmesini istiyoruz” dedi.
Atar, açıklamasına “Üç işçi sendikası bu süreç içerisinde ortak taleplerle güç birliği ve dayanışma içinde hareket edebilirse, daha başarılı bir sonuç elde edebiliriz” diye ekledi.