Filistin ile İsrail arasındaki esir değişimi, İsrail hapishanelerinde hiçbir suçlama olmaksızın tutulan Filistinli mahkumları yeniden gündeme getirdi. Esir değişimi anlaşmasının başladığı Cuma gününden bu yana serbest bırakılan 150 Filistinli tutuklunun yaklaşık 98’i, herhangi bir suçlama olmaksızın süresiz olarak tutulmasına olanak tanıyan idari gözaltı sistemine tabiydi.
Çocuklar zorla alıkonuyor
İsrail’in, 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’nde saldırılarında öldürülen Filistinlilerin sayısı 6 bin 150’den fazlası çocuk ve 4 binden fazlası kadın olmak üzere 15 bini aştı.
İşgal altındaki Batı Şeria ve Kudüs’te de 7 Ekim’den bu yana İsrail güçleri ve Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 242 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu, Gazze’de on binlerce yaralı ile sivilin sığındığı onlarca hastaneyi zorla tahliye ettirmek için yerleşkelerini ya da ana binalarını vurdu, işgal sırasında bazı hastaneleri bastı. Saldırılarda yüzlerce kişi öldü ve yaralandı.
İsrail ordusunun bombalamaları sonucu yıkılan binaların altında kalan insan sayısı net olarak bilinmiyor.
Her yıl ortalama 500-700 çocuk İsrailli güçler tarafından tutuklanıyor. Filistinli çocuklar, genellikle evlerinden zorla alınıyor.
Hiçbir suçlama olmadan tutuklama
İsrail hapishanelerindeki 7 binden fazla Filistinlinin 2 binden fazlası hiçbir suçlama olmaksızın tutuluyor. İsrailli insan hakları örgütlerine göre, 1 Ekim’de bin 319 olan idari gözaltı sayısı Aksa Tufanı operasyonundan sonra 2 bin 70’e yükseldi.
Hiçbir suçlama olmaksızın gözaltına alınan isimlerden biri de ‘Filistin’in cesur kızı’ olarak tanınan 22 yaşındaki Ahed Tamimi oldu. 11 yaşındayken İsrailli bir askere yumruk atarak gündeme gelen Tamimi kasım başında işgal altındaki Batı Şeria’daki evine yapılan baskın sonucu tutuklanmıştı. Esir takası kapsamında serbest bırakılacak Filistinliler listesinde ismi yer alan Tamimi serbest kalacaklar listesinde yer alıyor.
Ancak henüz serbest bırakılması gündeme gelmeyen binlerce Filistinlinin durumu Tamimi’den farklı değil. İdari gözaltı sistemi İsrail’in Filistinlilere karşı uyguladığı yoketme sisteminin temel araçlarından biri sayılıyor.
Tehdit olabilir diye gözaltı
İsrail gözaltı sistemi, gelecekte tehdit oluşturabilecekleri gerekçesiyle kişileri resmi bir suçlama ya da yargılama olmaksızın gözaltına almasına olanak tanıyor. Mahkumlara açıklanmayan gizli kanıtlara dayandığı ileri sürülen idari gözaltına askeri komutanlar karar veriyor. Tutuklulukları genellikle süresiz olarak uzatılan idari gözaltındaki Filistinli tutuklular kendilerine yöneltilen suçlamaları ya da ne zaman serbest bırakılacaklarını bilmiyor.
İnsan hakları örgütleri tarafından toplanan veriler, 7 Ekim’den bu yana bu sistem kapsamında gözaltına alınan Filistinlilerin sayısında büyük bir artış olduğunu gösteriyor. 7 Ekim ve 25 Kasım tarihleri arasında toplam 3 bin 160’ın üzerinde Filistinli İsrail tarafından gözaltına alındı. İdari gözaltında tutulan Filistinlilerin toplam sayısı da bu süre zarfında keskin bir artış gösterdi.
Haziran 2023 itibariyle, İsrail hapishanelerinde tutulan 5 bin Filistinli’den bin 83’ü idari gözaltı sistemi altında tutuluyordu.
İsrailli insan hakları örgütleri, 1 Ekim ve 1 Kasım tarihleri arasında, suçlama veya yargılama olmaksızın idari gözaltında tutulan toplam Filistinli sayısının bin 319’dan 2 bin 70’e yükseldiğini açıkladı.