TÜİK, ‘‘Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı’’ raporu bu yıl ilk kez yayımlandı. 2023 yılını kapsayan rapor AKP iktidarının ekonomik politikaları nedeniyle yoksulluğun kuşaktan kuşağa aktarılarak nasıl devam ettiğini gösteriyor.
“Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı” adlı özel konulu modül çalışmadan elde edilen sonuçlar, ilk kez haber bülteni olarak yayımlandı. Avrupa Birliği ülkeleri ile aynı dönemde “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması” ile birlikte uygulanan modül, 25-59 yaş grubunda olan fertlerin durumu ile kendileri 14 yaş civarında iken ebeveynlerinin durumunu karşılaştırmak amacıyla yapıldı.
“Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı” raporundan veriler:
TÜİK verileri yoksulluğun kuşaktan kuşağa aktarılarak sürdüğünü gözler önüne seriyor. Veriler eğitim durumundan, gıda tüketimine, küçük işletmelerde ki çözülüşden, tatil hayaline yokullaşmanın boyutlarını gösteriyor.
Eğitim durumunda gerileme
Kendisi 14 yaş civarında iken annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin, şu anki eğitim seviyesi incelendiğinde, %2,7’sinin lise altı, %13,7’sinin lise ve dengi, %83,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Yine 14 yaş civarında iken babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin %4,4’ünün lise altı, %16,0’ının lise ve dengi, %79,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu belirlendi.
Fert 14 yaş civarında iken annesi lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin şu anki eğitim durumu incelendiğinde %56,3’ünün lise altı, %21,9’unun lise ve dengi, %21,9’unun ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Fertler 14 yaş civarında iken babası lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin ise %60,0’ının lise altı, %21,5’inin lise ve dengi, %18,4’ünün ise yükseköğretim mezunu olduğu tahmin edildi.
Küçük işletmeler çözülüyor
Fertler 14 yaş civarında iken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların %39,2’si şu an ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, %14,5’i işveren veya kendi hesabına, %5,6’sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışırken bu fertlerin %40,6’sının ise iktisaden faal olmadığı görüldü.
Zenginlik de aktarılıyor
Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok kötü” olarak belirtenlerin %16,5’i şu an en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunda yer alırken, %25,5’i ise en düşük grupta yer aldı.
Kendisi 14 yaş civarında iken ailesinin maddi durumunu “çok iyi” olarak belirtenlerin %40,6’sı şu an en yüksek gelir grubunda iken %7,6’sı ise en düşük grupta oldu.
Barınma sorunu artıyor
Görüşülen fertler 14 yaş ve civarında iken ailesi “ev sahibi” olanların, %57,7’sinin şu an oturduğu konutta mülkiyet durumu “ev sahibi”, %26,3’ünün ise “kiracı” olduğu tahmin edildi.
Kişi 14 yaş civarında iken mülkiyet durumu “kiracı” olanların, %40,0’ı şu an oturduğu konutun sahibi iken %47,7’sinin ise kirada oturduğu görüldü.
Tatil artık hayal bile değil
Fertler 14 yaş civarında iken, tüm ailesiyle bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanelerde yaşayanların %59,6’sının şu anki hanesi ile bir haftalık tatil masrafını karşılayabildiği, maddi yetersizlik nedeniyle tatil masrafını karşılayamayan hanelerde yaşayanların ise %69,1’inin şu anki hanesi ile de bu masrafı karşılayamadığı görüldü.
Gıdaya erişim düşüyor
Kendisi 14 yaş civarında iken hanesinde yaşayan bütün çocukların günde en az bir kere et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen fertlerin %72,4’ünün şu an hanesinde iki günde bir bu yemek masrafını karşılayabildiği, %27,6’sının ise karşılayamadığı belirlendi.