“İş Cinayetlerine ve Çocuk İşçiliğine Karşı Mücadeleye…”
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) , 2025 Kasım ayı iş cinayetleri raporunu açıkladı.
Rapora göre, kasım ayında 216, yılın ilk on bir ayında en az 1956 işçi hayatını kaybetti.
İSİG raporunda önümüzde duran acil iki başlık olarak şunlar sıralandı
1-İlk iş cinayetleri raporunu yayınlamaya başladığımız 2011 yılının Eylül ayından bugüne 2025 yılı Kasım ayında iş cinayetleri en yüksek seviyeye ulaştı. (Koronavirüs pandemisi dönemindeki 7 ay, Maraş depremlerinin meydana geldiği 2023 Şubat ve Soma katliamının gerçekleştiği 2014 Mayıs hariç). Diğer yandan mevsimlik tarım işçiliğinin yoğunlaştığı yaz aylarında da 200 işçi ölümünün üzerinde aylar oldu ama 216 işçi ölümünün Kasım ayında meydana geldiği de ayrıca not edilmeli.
Yine ölen inşaat işçilerinin sayısını hiç bu kadar yüksek kayıt altına almamıştık. 71 inşaat işçisinin ölümü, güvencesiz çalıştırmanın geldiği noktayı özetliyor. Ayrıca her ay onlarca benzeri yaşansa da görülmeyen katliamlar Dilovası’nda en çıplak biçimde gözler önünde serildi: Kadınların ve çocukların sigortasız ve günde 12 saat çalıştırıldıkları en fazla asgari ücret alabildikleri bir düzen.
O zaman hemen şimdi ‘İş Cinayetlerine Karşı Mücadeleye’…
2-Türkiye’de çocuk işçiliği özellikle tarım sektörü merkezli olarak her zaman vardı. Ancak son on beş yıldaki politikalar (eğitim, yoksullaştırma vb.) çocuk işçiliğini kitleselleştirdiği gibi eksenini kırsaldan kentlere taşıdı. Artık kentlerin fabrikaları, atölyeleri, inşaatları, dükkanları ve AVM’lerinde yüzbinlerce çocuk işçi çırak ya da stajyer adıyla çalıştırılıyor. Sonuç ortada: 2024 yılında kayıt altına aldığımız 71 çocuk işçi ölümü en çok çocuk iş cinayetinin gerçekleştiği yıldı. Bu yıl Kasım ayı sonunda ise ölen çocuk işçi sayısı 85. Yaralanmalar, hastalıklar, fiziksel ve ruhsal şiddet sayılara dökülemeyecek düzeyde.
Kasım ayında en az 216 iş cinayeti
Yüzde 66’sını ulusal basından; yüzde 34’ünü ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla Kasım ayında en az 216 işçi hayatını kaybetti. Böylece 2025 yılının ilk on bir ayında iş cinayeti sayısı (Ocak 180, Şubat 129, Mart 158, Nisan 156, Mayıs 178, Haziran 161, Temmuz 207, Ağustos 192, Eylül 208, Ekim 171, Kasım 216) 1956’ya ulaştı. Hatırlatalım, geçmiş ayların iş cinayetleri bilgileri her ay güncellenmektedir.
•Kasım ayında en çok iş cinayeti 71 ölümle inşaat işkolunda meydana geldi. İkinci sırada 34 ölümle tarım işkolu var. Ölenlerin 18’i işçi ve 16’sı çiftçi. Üçüncü sırada ise 31 ölümle taşımacılık işkolu geliyor. İş cinayetlerine sektörel olarak baktığımızda ise inşaatta 73 işçi, sanayide 68 işçi, hizmette 41 işçi ve tarımda 34 işçi hayatını kaybetti.
•Ölüm nedenlerinde ilk sırada yüksekten düşmeler var. Bu ölümlerin yüzde 85’i inşaatlarda meydana geldi. İkinci sırada özellikle tarım, inşaat ve sanayide görülen ezilme ve göçük nedenli ölümler var. Üçüncü sırada ise yarısının taşımacılık işkolunda meydana geldiği trafik kazaları nedenli ölümler bulunuyor.
•En çok iş cinayeti İstanbul başta olmak üzere Kocaeli, Şanlıurfa, Manisa, Ankara, İzmir, Ordu, Diyarbakır, Muğla, Adana, Bursa, Mersin, Sakarya, Çanakkale, Elazığ, Hatay, Konya ve Malatya’da meydana geldi. Bu bölgeler sanayi merkezleri olmaları, tarımsal üretim veya inşa faaliyetlerinin yoğunlaşmasıyla öne çıkıyor.
•Kasım ayında en az 13 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Ölen çocukların biri çiftçi, on ikisi (tarım, gıda, kimya, ağaç, büro ve inşaat işkollarında çalışan) işçiydi.
•İş cinayetlerinde ölenlerin 19’u kadın işçiydi. Ölen kadınların dokuzu tarım, altısı kimya, ikisi ticaret, biri sağlık ve biri güvenlik işkollarında çalışıyordu.
•Kasım ayında en az 12 göçmen işçi (dördü İranlı, üçü Mısırlı, ikisi Suriyeli, biri Afganistanlı, biri Rusyalı, biri Türkmenistanlı ) hayatını kaybetti. Türkiye’de ölen göçmen işçilerin çoğu Suriyeli ve Afganistanlıdır. Ancak son dönemde özellikle deprem şehirlerinde ölen İranlı ve Mısırlı işçilerin varlığı bu ülkelerden gelen işçi göçünü de göstermektedir. Göçmen işçilerin sekizi inşaat, ikisi tarım, biri ticaret ve biri gemi işkollarında çalışıyordu.
•Ölen işçilerin en az 4’ü (yüzde 1,85) sendika üyesi, 212’si (yüzde 98,15) sendikasız. Sendikalı işçilerin biri enerji, biri liman, biri sağlık ve biri belediye işkollarında çalışıyordu. Tespit ettiğimizin ötesinde ölen sendikalı işçilerin olduğunu belirtmeliyiz…
2025 yılının ilk on bir ayında iş cinayetlerinin aylara göre dağılımı şöyle:
Ocak ayında en az 180 işçi, Şubat ayında en az 129 işçi, Mart ayında en az 158 işçi, Nisan ayında en az 156 işçi, Mayıs ayında en az 178 işçi, Haziran ayında en az 161 işçi, Temmuz ayında en az 207 işçi, Ağustos ayında en az 192 işçi, Eylül ayında en az 208 işçi, Ekim ayında en az 171 işçi ve Kasım ayında en az 216 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti…
Kasım ayında iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:
İnşaat, Yol işkolunda 71 işçi; Tarım, Orman işkolunda 34 emekçi (18 işçi ve 16 çiftçi); Taşımacılık işkolunda 31 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 14 işçi; Madencilik işkolunda 12 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 8 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 7 işçi; Metal işkolunda 7 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 6 işçi; Enerji işkolunda 5 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 4 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 3 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 3 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 2 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 1 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 1 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 1 işçi; Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 6 işçi hayatını kaybetti…
Kasım ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:
Yüksekten Düşme nedeniyle 52 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 44 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 39 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 26 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 10 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 9 işçi; İntihar nedeniyle 9 işçi; Şiddet nedeniyle 9 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 7 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 4 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 7 işçi hayatını kaybetti…
Kasım ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:
14 yaş ve altı 4 çocuk işçi,
15-17 yaş arası 9 çocuk/genç işçi,
18-29 yaş arası 33 işçi,
30-49 yaş arası 97 işçi,
50-64 yaş arası 56 işçi,
65 yaş ve üstü 11 işçi,
Yaşını bilmediğimiz 6 işçi hayatını kaybetti…
Kasım ayında iş cinayetlerinin bölgelere göre dağılımı şöyle:
Kasım ayında Türkiye’nin 60 şehrinde ve yurtdışında altı ülkede (kısa vadeli çalışmak için gidilen veya Türkiye menşeili şirketlerde çalışan) iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik:
24 ölüm İstanbul’da; 12’şer ölüm Kocaeli ve Şanlıurfa’da; 9 ölüm Manisa’da; 8’er ölüm Ankara, İzmir ve Ordu’da; 7 ölüm Diyarbakır’da; 6’şar ölüm Muğla’da; 5’er ölüm Adana, Bursa, Mersin ve Sakarya’da; 4’er ölüm Çanakkale, Elazığ, Hatay, Konya ve Malatya’da; 3’er ölüm Ağrı, Antalya, Batman, Bolu, Denizli, Hakkari, Kahramanmaraş, Mardin, Niğde, Tekirdağ, Trabzon ve Uşak’ta; 2’şer ölüm Gaziantep, Giresun, Isparta, Karaman, Kırıkkale, Osmaniye, Samsun, Sinop, Sivas ve Van’da; 1’er ölüm Afyon, Aksaray, Ardahan, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Çorum, Düzce, Erzincan, Erzurum, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Rize, Şırnak, Yozgat, Gürcistan, Hırvatistan, Kuzey Kıbrıs, Malta, Rusya ve Suudi Arabistan’da meydana geldi…