”Asgari ücret: İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrete”, denir.*
Dünyadaki yaygın uygulamada asgari ücret, işe yeni başlamış deneyimsiz işçiye ödenir, bunun kısa süreli ve geçici olması gözetilir.İşçi deneyim kazandıkça, kıdem aldıkça ücreti ve refah düzeyi de göreceli olarak artar.
Özelleştirme Yağmacılıktır
Ülkemizde de çok eskiden, 1980 faşist darbecilerinin koruması altındaki Turgut Özal hükûmetleri tarafından başlatılan özelleştirme yağmasından önce durum aşağı yukarı böyleydi.Özal döneminde kamu işletmeleri devletin sırtında yük, bütçede kara delik, çalışanlar bedavacı ve avantacı olarak aşağılandı, gözden düşürüldü.Devlet don lastiği mi üretirmiş diyerek Sümerbank satıldı, sütçülük mü yaparmış diyerek Et ve Süt Kurumu budandı.
Devlet kurumları hantaldır, özel sektörün dinamizmiyle ülkemiz zenginleşecek, çağ atlayacak, dediler. Büyük sanayici diye parlattıkları TÜSİAD patronları, başta Koç ve Sabancı ağır sanayi masallarını bir yana bırakıp küçük ve orta esnafın iş alanlarına el attılar. Kurdukları market zincirleri ile domates, patlıcan, nohut, et, süt satarak küçük esnafı batırıyorlar. Avrupalı, Amerikalı ulus-ötesi tekellerle ortak olarak ülkemizin dağından yaylasından çıkan suyu şişeleyip halkımıza satıyorlar.
Bunların dışında da biri özelleştirilen TEDAŞ’a, diğeri TÜPRAŞ’a çöktü.Büyük yağmanın önü açıldı, cumhuriyetin dişiyle tırnağıyla oluşturduğu işletmeler yabancı sermayeye ve onların yerli iş birlikçilerine yok pahasına peşkeş çekildi.Özal’dan sonraki farklı hükûmetler döneminde de özelleştirme, taşeronlaştırma devam etti.
Şampiyon AKP
AKP iktidarıysa bütün dönemlerin özelleştirme, taşeronlaştırma şampiyonudur. AKP, TÜSİAD’a dokunmadan, onun yanı başına kendi milyarderlerini de ekledi. Yükümüz zaten ağırdı, dayanılmaz oldu.
Özelleştirmeciden Dost Olmaz
Özelleştirmeci kadrolar kendilerini nasıl nitelendirdiklerinden bağımsız olarak emperyalist-kapitalist sistemin sadık kulları oldular. Özal kendisini dindar sayardı, Tansu Çiller ve Mesut Yılmaz milliyetçi, Kemal Derviş sosyal demokrat, Erdoğan müslümanların koruyucusu rolünde, Mehmet Şimşek’in Türk vatandaşlığı yanında İngiltere vatandaşlığı da var. Hepsi kendi görev dönemlerinde ülkemizin birikimlerinin emperyalist ülkelere; ülke içinde emekçilerden, küçük üreticiden, çiftçiden, esnaftan dolar milyarderlerine ve milyonerlerine aktarılmasında rol aldılar.
Asgari Ücret/Ortalama Ücret
Günümüzde asgari ücret ortalama ücrettir, emekçilerin büyük çoğunluğu ne kadar kıdem alırlarsa alsınlar, bu ortalamanın üzerine çıkamıyorlar.Çünkü kamu işletmelerinin yaygın ve güçlü olduğu dönemlerde, kamudaki ücretler bir çıpa oluşturuyor, özel sektör de biraz geriden bunu takip etmek zorunda kalıyordu.Şimdi serbest piyasanın görünmez elinin düzenlediği çalışma koşullarında, altta kalanın canı çıkıyor. Emekçilerin yoksulluğu arttıkça dolar milyarderlerinin ve milyonerlerinin sayısı da artıyor.
2002’den 2024’e
Emekli sendikası en düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyinde olsun diyemez, dememelidir. Üyelerinin ekonomik ve demokratik haklarını korumak ve geliştirmek sendikaların temel görevleri arasındadır.Emekliler, 22 yıllık AKP iktidarının öncesinde, ilk yıllarında ve şimdi hangi koşullarda olduklarını yaşayarak biliyorlar. AKP öncesinde en düşük emekli aylığı asgari ücretin bir buçuk katı civarındaydı, bu güne uyarladığımızda farklı hesaplamalara göre 24 bin-26 bin lira aralığındadır.
İnsanca Yaşamak Haktır
Kişi çalışma yaşamının sonuna geldiğinde artık usta bir emekçidir, asgari ücretin üzerinde insanca yaşamaya yetecek bir ücreti elbette ki hak etmiştir.Emekliliğinde gelir kaybına uğraması insani ve adil değildir. Emekliye asgari ücreti reva görmek, onu yaşam boyu yoksulluğa mahkum etmektir. Sosyal devlet, her yurttaşını ele güne muhtaç etmeyecek koşullarda yaşatmakla, sendikalar da bu görevin yerine getirilmesini garanti altına alacak örgütlülük ve eylemlilikte olmakla yükümlüdür.
İlk hedefimiz 22 yıllık AKP iktidarını paranteze alıp, AKP öncesine ulaşmak olsun.
* T.C. Cumhurbaşkalığı Mevzuat Bilgi Sistemi Madde 4/d