-Gıda fiyatları bu yıl ocakta önceki aya göre yüzde 4, şubatta ise yüzde 2,2 oranında arttı.
-Halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinin fiyatı esas alınarak yapılan hesaplamaya göre yılın ilk iki aylık dönemindeki toplam artış yüzde 6,4’ü buldu.
-Gıda fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 52,8 oldu.
-Son 12 ayda ortalama gıda fiyatları bir önceki 12 aylık ortalamalara göre yüzde 72,2 oranında artış gösterdi.
Birleşik Kamu-İş Ar-Ge birimi KAMU-AR’ın “Halkın enflasyonu” araştırması Şubat 2025 yayımlandı.
KAMU-AR’ın araştırmasına göre, gıda fiyatlarında son dört yıla damgasını vuran hızlı artış süreci 2025 yılında da ara vermeden devam ediyor. Dünyadaki eğilimin aksine Türkiye’de son 57 aydır aralıksız olarak artan gıda fiyatlarında bu yıl ocak ayında yüzde 4, şubatta ise yüzde 2,2 oranında artış kaydedildi. Yılın ilk iki ayında toplam yüzde 6,4 oranında artan gıda fiyatlarında yıllık artış ise yüzde 52,8 oldu. Şubat 2025 itibariyle son 12 aylık ortalama fiyatlar ise bir önceki 12 ayın ortalamasına göre yüzde 72,2 oranında yükseldi.
Fiyatların artış hızı düşse de açlık riski büyüyor
İçinde bulunulan yüksek enflasyon sürecinin en ağır faturasını gıda fiyatları yüzünden ücretliler, dar gelirliler ve yoksullar ödüyor. Vatandaşlar bu faturayı, gıdaya daha fazla para ayırabilmek için, eğitim, sağlık, giyim, barınma ve benzeri diğer temel ihtiyaçlarına yönelik harcamalarını kısarak ödüyorlar.
Türkiye’nin, daha uzun süre devam edeceği tahmin edilen enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 1.085 oranında arttı. Eylül
2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl ocak ayında 1.159 lira, şubat ayında ise 1.185 ödemek zorunda kaldılar.
Gerek gıda fiyatlarında gerekse de genel enflasyon oranlarında yıllık olarak yaşanan düşüşler, fiyatların, dolayısıyla hayat pahalılığının azaldığı anlamına gelmiyor. Aksine fiyatlar, artış oranı önceki aylara göre azalsa da artmaya devam ediyor. Diğer bir ifadeyle hızı düşse bile sabit gelirlilerin yoksullaşma süreci devam ediyor.
Eylül 2021’den bu yana kamu çalışanlarının ücretlerinde yüzde 881,5 oranında artış yaşandı. Diğer bir ifadeyle söz gelimi Eylül 2021’de 100 lira olan ortalama kamu çalışanı ücreti Ocak 2025 zammıyla birlikte 982 lira düzeyine çıktı. Ücretlerindeki artış gıda fiyatlarındaki artışı bile karşılamaya yetmeyen kamu çalışanlarının alım gücü gıda fiyatlarına karşı erimeye devam ediyor. Nitekim bu yıl ocak ayında kamu çalışanlarına geçmiş enflasyon farkı hariç yapılan yüzde 6 oranındaki toplu sözleşme zammının tamamı daha ilk iki ayda eridi. Çalışanlar şubat ayından itibaren alacaklı konumuna geldi.
Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyatları endeksi Haziran 2020’den bu yana her ay, yani aralıksız olarak 57 aydır bir önceki aya göre artıyor. Bu 57 aylık dönemde gıda fiyatları 16 katı arttı. Gıda fiyatlarındaki bu aralıksız artış Haziran 2020’de 100 liraya alınan bir sepet gıda maddesinin bugün1.732 liraya alınabilir hale getirdi.
Aylık fiyat artışı
Şubatta sebze ve işlenmiş gıda dışındaki tüm harcama gruplarında fiyatlar değişik oranlarda arttı.
Ekmek-pirinç-un-bulgur harcamaları şubatta bir önceki aya göre yüzde 5,6 oranında artarken, et ve balık grubu harcamalarında yüzde 3,6 oranında yükseliş oldu. Süt, süt ürünleri ile yumurta grubunda fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 4,4 oranında zamlandı. Tereyağı dışındaki yağ harcamaları ise önceki aya göre yüzde 1,1 arttı.
Meyve fiyatlarının yüzde 1,9 oranında yükseldiği şubatta sebze fiyatlarında da bir önceki aya göre yüzde 5,6 oranında düşüş yaşandı.
Bakliyat fiyatlarının önceki aya göre yüzde 3,4 oranında arttığı şubatta salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri işlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatları ise yüzde 1,2 oranında geriledi.
Vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için şubatta bir önceki aya göre yüzde 2,2 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı.
İki aylık değişim
Gıda fiyatları bu yıl ocak ayında ise bir önceki aya göre yüzde 4 oranında artmıştı. Ocak-şubat dönemindeki toplam artış ise yüzde 6,4 olarak gerçekleşti.
İlk iki ayda ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatlarında ortalama yüzde 6,8, beyaz ve kırmızı et fiyatlarında yüzde 5,9, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatlarında yüzde 11,7, yağ fiyatlarında yüzde 1,1, meyve fiyatları yüzde 4,7, sebze fiyatları yüzde 4,2, bakliyat yüzde 5,7 ve diğer işlenmiş gıda fiyatları da yüzde 3,3 oranında yükseldi.
Yıllık değişim
Ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları bu yıl şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 45,4, et-balık fiyatları 29,7, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatları yüzde 31,5 oranlarında artış gösterdi. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 38,4 oranında zamlandı. Meyve fiyatları yüzde 154,5, sebze fiyatları ise yüzde 116,5 oranında yükseldi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 19,3, diğer gıda fiyatları ise yüzde 35,9 oranında zamlandı.
Gıda fiyatlarında yıllık olarak yüzde 52,8 oranında artış oldu.
Yıllık ortalama artış
Şubat 2025 sonu itibariyle son 12 aydaki ortalama gıda fiyatları, Şubat 2024 sonu itibariyle son 12 aylık ortalama fiyatlara göre ise yüzde 72,2 oranında arttı.
12 aylık ortalama fiyat artışı ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 47,3, et-balık fiyatlarında 55,7 süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 43,9 oldu. Yıllık ortalamalara göre yağ fiyatları yüzde 62,9, meyve fiyatları yüzde 124,2, sebze fiyatları ise yüzde 189,1 oranında arttı. Bakliyatta son 12 aylık ortalama fiyatlar bir önceki 12 aylık döneme göre yüzde 44,5, diğer gıda fiyatları ise yüzde 56,5 oranında zamlandı.
