Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Eylül 2025 dönemi açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasının sonuçlarını yayımladı.
Rapora göre, açlık sınırı olarak bilinen dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yalnızca gıdaya ayırması gereken aylık harcama tutarı 26 bin 418 TL’ye oldu. Temel ihtiyaçların tümünü kapsayan yoksulluk sınırı ise 91 bin 381 TL olarak hesaplandı.
Rapora göre Eylül 2025 dönemi için;
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) harcama gruplarına göre endeks rakamları, 2003 yıllı madde fiyatları ile İstanbul Halk Ekmek, zincir market cari ay internet fiyatları ve BİSAM Beslenme Kalıbı üzerinden yapılan hesaplamaya göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Eylül 2025 için 26 bin 418 lira oldu. Bu harcama tutarı sadece gıda için yapılması gereken minimum tutarıdır. Açlık sınırı üzerinden hanehalkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 91 bin 381 lira olarak gerçekleşti.
Tek kişinin yoksulluk sınırı 43 bin
Raporda şu verilere yer verildi:
Sağlıklı ve dengeli beslenmek için her aile ferdinin alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Yetişkin bir erkeğin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 7.400 liradır. Bu değer yetişkin bir kadın için 7.015, 15-18 yaş bir genç için 7.377, 4-6 yaş arası bir çocuk için 4.626 liradır. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 26 bin 418 lira olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda için yapması gereken zorunlu harcama tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 91 bin 381 liraya ulaşmaktadır.
Tek başına yaşayan bir kişinin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için yapması gereken mutfak harcamaları ile yaşamını idame ettirmek için yapması gereken barınma, ulaşım, eğitim, sağlık vb. harcamalarının toplam tutarı ise en az 42.526 lira olmalıdır. Buna göre tek başına yaşayan bir kişi için yoksulluk sınırı 42.526 lira olarak tespit edilmiştir.
Meyve-sebze ayın harcama lideri
Günlük harcamalarda Eylül 2025 dönemi için en yüksek maliyet grubunu 258 liralık harcama gereksinimi ile meyve ve sebze oluşturdu. İkinci en yüksek maliyetli harcama grubu 225 lira ile süt ve süt ürünleri oldu. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 171 lira olarak gerçekleşti. Ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 80 oldu. Katı yağ ve sıvı yağ ise 46 lira masraf yapılması gereken ürün grubudur. Yumurta için 17, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 22 lira harcama yapılması gerekmektedir.
Sebze ve meyve fiyatları hesapları bozuyor
Daha dar bir gruplandırmaya göre meyve-sebze günlük 258 liralık harcama gereksinimi ve yüzde 29’luk oranı ile ilk sıradaki yerini korudu. Et, yumurta ve kurubaklagil yüzde 26,2 ile ikinci sıradayken, süt ve süt ürünleri grubunun payı da yüzde 25,5 oldu. Ekmek ve tahıl grubunun toplam içindeki payı yüzde 11,4, diğer gıda harcamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 7,6 oldu.
Aile bireyine göre harcama gereksinimi
Her bir aile ferdinin sağlıklı beslenmesi için gereksinim duyduğu gıda grubu ve alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Örneğin tüketilmesi gereken ekmek miktarı kadın ve erkek açısından anlamlı düzeyde farklıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde 10-18 yaş arasındaki bir gencin harcama gereksinimi, yetişkin erkek ve kadından fazlayken, yumurta 4-6 yaş grubu için daha önemlidir. 4-6 yaş arası bir çocuğun tüketmesi gereken yumurta miktarı yetişkinlerden fazladır.