Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ilişkin kanun teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. EYT düzenlemesi, Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, düzenlemeden ilk etapta 2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağı kaydedildi. E YT'liler ilk maaşını nisan ayında alacak. Bu arada Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmeden aylık bağlama işlemi yapılmasının mümkün olmadığını bildirdi.
Süreç nasıl işleyecek?
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından yapılan açıklamada, düzenlemeden ilk etapta 2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağı kaydedildi. Açıklamada, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanların yaş sınırı bulunmaksızın, Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur ayrımı gözetilmeden emekli olabileceği bilgisi yer aldı. Toplam 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeyle, 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek. Yasadan, 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler yararlanacak. 4/a (SSK) sigortalıları için kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000-5975 arasında kademeli prim gün şartlarını taşıyanlar, 4/b (Bağkur) ve 4/c ( Emekli Sandığı) sigortalıları için de kadınlarda 20 tam yıl, erkekler de 25 tam yıl hizmeti olanlar aylık alabilecek.
Başvurular e-Devlet’ten
EYT düzenlemesi, Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Başvuru süreci de bundan sonra başlayacak. Yasadaki şartları karşılayanlardan, sigorta kolu 4/a (SSK) olanlar emeklilik için ilk olarak mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak, işverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT'liler e-Devlet üzerinden emeklilik için kolayca başvurabilecek. Son olarak başvurular dosya bazlı incelenecek ve emekli aylığı bağlanıp bağlanmaması yönünde karar verilecek. Şartları karşılayıp emekliliğe hak kazananlara aylıkları en kısa sürede bağlanacak. Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek.
Ortalama maaş
Ortalama aylık tutarı; SSK'dan emekli olacaklar için 7 bin 797 lira, Bağ-Kur'dan emekli olacaklar için 5 bin 811 lira, Emekli Sandığı'ndan emekli olacaklar için 12 bin 389 lira, ortalaması ise 8 bin 733 lira olacak. Hemen emekli olabilecek 2,2 milyon sigortalının ortalama yaşı 48.5, olarak hesaplandı. Yaş şartının kalkmasıyla birlikte EYT'den 2.2 milyon kişi hemen emekli olabilecek. 2.2 milyon kişinin, 1.7 milyonu SSK'lı, 89 bini Bağ-Kur'lu,496 bini Emekli Sandığı'na bağlı olarak çalışıyor. SSK'lı 3,5 milyon, Bağ-Kur'lu 619 bin, Emekli Sandığında ise 669 bin olmak üzere, emeklilik için yaşı bekleyen ve ilerleyen yıllarda bekleyecek olan toplam 4.8 milyon kişi bulunuyor. Yıl başından önce EYT'den yararlanmak için 1 milyon 100 bin kişi Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurarak 44 milyar lira tutarından borçlanma gerçekleştirdi.
TESK'ten çağrı
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili atılan adımlar kapsamında norm birliği sağlanarak esnafın da emekli olmasının önünün açılmasını talep etti. Palandöken, yaptığı açıklamada, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülerek kabul edilen EYT düzenlemesinde esnaf ve sanatkarların yer almamasının büyük bir eksiklik olduğunu savundu. Palandöken, "Esnaf ve sanatkarların emeklilik şartlarının düzenlenmesi için prim gün sayısı eşitlenerek, norm birliği sağlanmalı. SSK'lılar 7 bin 200 günde emekli olurken esnafın 9 bin günde emekli olması Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırıdır. Norm birliği, Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kurlunun eşit haklara sahip olmasıdır. Tüm kesimler için bu haklar sağlanmalı" ifadelerini kullandı.
Emeklilerden intibak talebi
Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Başkanı Kazım Ergün, yazılı açıklamada, emekli aylıklarındaki farklılıklar ortadan kaldırılmalı dedi. Ergün, "2000 sonrası emekli olanlarda, aylık hesaplamalarındaki kayıplar giderek büyüyor. EYT ile ilgili düzenlemenin, 2000 sonrası aylık alanların aylıklarını yükseltecek intibak düzenlemesi ile taçlandırılmasını beklediklerini söyledi.”
