Hazal Yalın

Rusya Anayasa Mahkemesi, dört yeni federal birimin RF bünyesine katılması kararını onadı. Karar değil gerekçe önemli. Bu gerekçe hiç kuşkusuz, sözgelimi Uluslararası Adalet Divanı’nın Kosova kararı kadar hukuki.
 

Rusya Anayasa Mahkemesi, dört yeni federal birimin Rusya Federasyonu bünyesine katılması kararını onadı. Mahkemenin Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin Rusya bünyesine katılmasını onama kararını hızla okudum. (Diğerleri de esas itibariyle bunun tekrarı.) Üzerinde etraflıca durmak gerek.

İlk dikkatimi çeken ifadeler şunlar:

Putin’in Doğu Ekonomi Forumu’nda yaptığı konuşma, Elon Musk’a “Twitter Co.yu almakta biraz frene basalım,” dedirtecek kadar önemliydi gerçekten. Üçüncü Dünya Savaşı çıkartacak bir konuşma değildi, hatta yeni bir şey de söylediği iddia edilemez, ama şimdiye kadar söylediklerini derli toplu söylemiş olması, yeterince önem kazandırıyor.
 

YDH- Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un YDH’da çevirdiğim mülakatı, bazı belli başlı noktaları vurgulamayı gerektiriyor.

1) BBC gazetecisinin üslubu. Sadece sorgulayıcı ve hatta saldırgan değil küstah ve açıkça terbiyesiz. Neredeyse 30 yıldır Moskova’da çalışan birinin bu davranışı, gerçekten de bir “Batılı davranış normu” olduğuna yorulabilir.

2) Bu gazetecinin neredeyse 30 yıldır yaşadığı ülkeyi tanımıyor olması da aynı “Batılı davranış normunun” dominant niteliğine yorulabilir. Gerçekten de, Rusya’yı romanlardan tanıyan biri bile, II’nci Dünya Savaşı’nın anıları pek az silinmiş olan bu ülkede “keşke savaş olmasa” ünleminin savaşçıllık olmadığı gibi pasifizm anlamına gelmediğini de bilir.

3) BBC gazetecisinin “temsilciliği”. Bu gazeteci kendisini düpedüz İngiltere devletinin temsilcisi yerine koyuyor. “İrlanda Cumhuriyeti’ne tecavüz etmezdik” cevabı, muhatabını tarihten bihaber bir aptal yerine koymaktan başka buna da yorulabilir.

Ukrayna meselesi artık Ukrayna meselesi olmaktan çıkıyor. Bu mesele, Rusya’nın ne olacağı meselesi haline geliyor. Bugüne kadarki enerji kaynaklarına dayanan devlet kapitalizminde devam mı edecek, yoksa iki yandaki iki anayoldan birine mi sapacak?

Yapı

“Rusya. Çöküş, Yükseliş, Dinamikler”de, Rusya’nın doğrudan yabancı yatırımlar istatistikleri üzerinde etraflıca durmuştum. Bunlar, görünürde, Türkiye’nin neredeyse 10 katını bulur; troyka blokunun en küçüklerinden Kanada’nın ise ancak 4’te 1’idir. 

Bununla birlikte, gerçek yurt dışı yatırımların bu istatistiklerin çok daha altında olduğu sonucuna varmıştım. 

Bugün, Ukrayna krizinin ardından yakıcı sınıfsal sonuçlar doğuran bu rakamlar nereden kaynaklanıyordu?

(a) Orta burjuvazi

Askeri eylemin gidişatı, benim uzmanlık alanım değil. Ancak eylemin siyasi sonuçları, bunun Rusya’daki sosyal yansımalarıyla yakından ilgilenmeye çalışıyorum. Cevabını bulmaya çalıştığım esas soru şu: Rusya, nasıl bir sınıfsal altüst oluşa gebe? 

Bu yüzden aşağıda, çatışmanın askeri yanına değinmeden, sadece siyasi ve sosyal sonuçlar üzerinde durmaya çalışacağım.

Yalnız, aslında büyük önem taşıdığı halde iki noktaya değinmeyeceğim. İlki, aynı zamanda bir çevirmen olarak beni de çok yakından ilgilendiriyor: Rus olan her şeye bu boyutta bir kültürel düşmanlık açıkça III. Reich’ı çağrıştırıyor. 

İkincisi ise Rusya ile post-Sovyet coğrafyası, özellikle de Orta Asya cumhuriyetleri arasındaki ilişkilerin, keza Rusya’nın geleneksel “stratejik ortakları” (özellikle İran) ve müttefikleri (özellikle Suriye) arasındaki ilişkilerin bu süreçten nasıl etkileneceği. Bunları dikkatle takip etmek gerekecek. 

Savaş kaçınılmaz mıydı?