Borçlu sayısı yükseliyor
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin, Şubat 2024 ile ilgili dün yayımladığı “Negatif Nitelikli Bireysel Kredi ve Kredi Kartı” ve “Aylık Bülten” başlıklı raporlar ekonominin durumunu gözler önüne seren verilerle dolu.
Aylık bültene göre Şubat 2024 sonu itibarıyla bireysel kredi borcu olanların sayısı, Ocak 2024’e (aylık) kıyasla 149 bin, Şubat 2023’e (yıllık) kıyasla 1 milyon 776 bin kişi artarak 40 milyon 179 bin kişiye ulaştı. Bu tür borçların tutarı da aylık yüzde 4.1, yıllık yüzde 70.6 artarak 2 trilyon 947 milyar liraya yükseldi. Bu kapsamda, örneğin bireysel kredi kartı borcu olan kişi sayısı aylık 191 bin, yıllık 2 milyon 677 bin artışla 37 milyon 16 bin kişiye çıktı. Bu kesimin borç tutarı da aylık yüzde 5.4, yıllık yüzde 162 artışla 1 trilyon 336 milyar lira oldu. Toplumun geniş kesimlerinin kullandığı bir bireysel kredi türü olan kredili mevduatta (ek hesap) ise bunu kullanan kişi sayısı yıllık 1 milyon 238 bin artışla 28 milyon 928 bin kişi, borç tutarı yüzde 60.5 artışla 191 milyar liraya çıktı.

Bireysel kredilerin yüzde 45’i kredi kartı kullanımından
Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından kullandırılan bireysel krediler, yüzde 71 artarak 2,9 trilyon TL oldu. Bireysel kredilerin yüzde 99’u bankalar tarafından kullandırılırken finansman ve finansal kiralama şirketleri tarafından kullandırılan 17 milyar TL’lik bireysel kredinin 10 milyar TL’si taşıt kredilerinden oluşuyor. Bireysel kredilerin yüzde 45’ini kredi kartları, yüzde 30’unu ihtiyaç kredileri, yüzde 15’ini konut kredileri, yüzde 4’ünü taşıt kredileri ve yüzde 6’sını kredili mevduat hesabı oluşturdu. Bireysel kredilerde tasfiye olunacak alacak oranı yüzde 1,9 seviyesinde gerçekleşti.
Bireysel kredi kullanan kişi sayısı (takipteki krediler hariç), son bir yılda yaklaşık 2 milyon kişi artarak 40,2 milyon kişi olurken ortalama kredi bakiyesi ise 73,3 bin TL düzeyinde gerçekleşti.
Şubat ayında 166 bin kişi ilk defa kredi kartı, 103 bin kişi tüketici kredisi kullanırken konut kredisi kullanan kişi sayısı 7 bin oldu. 121 bin kişi ise ilk defa kredili mevduat hesabı kullanırken 19 bin kişi ise taşıt kredisi kullandı.

1 yılda yüzde 78.2 artış
Kredi ve kredi Kartı raporuna göre ise Şubat 2024’te, bireysel kredi borcunu ödememiş (batık) gerçek kişi sayısı Şubat 2023’e kıyasla yüzde 78.2 artışla 107 bin 307, bireysel kredi kartını ödememiş kişi sayısı yüzde 147.3 artışla 109 bin 988 ve bireysel kredi veya kredi kartı borcunu ödememiş kişi sayısı yüzde 100 artışla 179 bin 803 kişi oldu. Yılın ilk iki ayında ise batık borcu olan kişi sayısı bireysel kredide yüzde 43.2 artışla 203 bin 67, kredi kartında yüzde 88.2 artışla 217 bin 381 ve bireysel kredi veya kredi kartında yüzde 55.3 artışla 333 bin 941 kişi oldu. Ayrıca Şubat 2024 sonu itibarıyla geçmiş yıllar da dikkate alındığında bu iki tür borcu devam eden kişi sayısı 3 milyon 820 bin 608 kişi olarak hesaplandı.

Milli Eğitim Bakanlığı MEB, öğrencilerin staj yaptığı ya da mesleki beceri kazandığı 94 bin 301 işletmeye yönelik denetimlerinde, iş sağlığı ve güvenliği şartlarına uygun olmayan 8 bin 406 iş yerinin MESEM sözleşmesini feshetti.
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin imzasıyla 2 Şubat 2024’te yayımlanan “Mesleki eğitimde iş sağlığı ve güvenliği” konulu genelge kapsamında, mesleki eğitimdeki öğrencilerin beceri eğitimleri aldığı işletmelere yönelik denetimlerin artırılması ve eğitimlerin yoğunlaştırılmasına ilişkin yeni kararlar yürürlüğe girmişti.
MEB’den yapılan açıklamada, gerekli koşullar sağlanana kadar staj ya da beceri eğitimleri için bu işletmelere öğrenci gönderilmeyecek. Sözleşmesi feshedilen iş yerlerindeki öğrenciler, yeni işletmelerde eğitimlerine devam edecek.

Çocuklarımız iş ve can güvenliği
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin iş cinayetleri raporuna göre, MESEM’lerde 2023 yılında 14 yaş ve altı 22 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 32 çocuk işçi hayatını kaybetmişti.
MEB denetimleri, MESEM protokolü çerçevesinde ucuz iş gücü olarak işverenlere sunulan çocuklarımızın, binlerce işletmede can güvenliği olmadan aylarca çalıştığını açığa çıkardı.
MEB, MESEM protokollerinin tümünü derhal iptal edip, çocukların yerinin işletmeler değil okullar olduğunu hatırlaması gerekiyor.
MESEM protokolü imzalandıktan yaklaşık 2,5 ay sonra başlatılan denetlemelerin neden daha önce gerçekleştirilmediği, neden yerel seçim sonrasına bırakıldığı soruları hali hazırda cevap bekliyor.

Halk ‘Takoz’ diyerek avlayıp satıyordu
Eğirdir Gölü’nde olduğu gibi Türkiye’nin iç sularında yaşayan bu tatlı su ıstakozu, Doğu Avrupa Kereviti (Astacus leptodactylus) olarak biliniyor. Yöre halkı kısaca “takoz” olarak anıyor.
Afyon, Denizli, Konya, Isparta, Bursa göllerinde yılda 8 bin ton civarı avlanıyordu. Eğirdir’deki ıstakoz avcılığı gölü çevreleyen köylerdeki yüzlerce balıkçı ailesinin geçim kaynağıydı. Ürününü kooperatif aracılığı ile satıp Gelendost’taki Cuma pazarına giden bir balıkçı, haftalık “harç görme” dışında karısının koluna bir de burma bilezik alıp, bıyıklarını bura bura evine dönüyordu.

Istakoz ekmeği kokan sokaklar
Eğirdir’deki ıstakoz avcılığı önemli bir sektör yaratmıştı. Eğirdir ilçesi ve Isparta kent merkezindeki fırınlarda ıstakoz avcılığı için yem olarak kullanılan ekmekler üretiliyor, sokaklar kepekli unlardan yapılan ve pişirildikten sonra fırınların önünde dizilen ekmeklerin kukusuyla şenleniyordu.
Tıpkı Eğirdir gibi, Beyşehir Gölü de doğal bir ıstakoz üretim alanıydı. Beyşehir’de de yüzlerce balıkçı geçimini sazan ve ıstakoz gibi ticari değeri olan su ürünlerini avlayıp satarak sağlıyordu. Doğal kaynaklar iyi yönetildiğinde ve müdahale edilmediğinde bereket sağlıyordu.

Hatalı müdahaleler gölleri hasta etti
Ancak 1950’lerden sonra göllere yapılan müdahaleler, hatalı balıklandırma “aşılamaları” ve insan kaynaklı baskılar yavaş yavaş sonuç verdi ve 1980’lerin ortasında bereket yıkıma dönmeye başladı. 1985’te iç sularda çıkan kerevit vebası, bu türün hızla azalmasına neden oldu. 1984’te Eğirdir Gölü’nde 2 bin ton olan kerevit üretimi, 1985’teki hastalık sonrası neredeyse sıfır noktasına gerilemişti.
1990’lardan sonra yeniden canlandırılması için çabalar sürse de göl de üretim de bir daha eski günlerine dönemedi. Üstüne müdahaleler de arttı. Çevresine inşa edilen göletler, tarımsal amaçlı aşırı su alımı ve çeşitli baskılar Türkiye’nin birçok gölü gibi Eğirdir Gölü’nü de sakat bıraktı. Bir zamanlar çevresine bereket, koynundaki canlılara yaşam sunan göl, şimdilerde yatağında ölümü bekleyen ağır bir hasta gibi. Eğirdir Gölü’ndeki su kaybı, kritik eşiği çoktan aşmış durumda. Türkiye’de doğal kaynakların yönetimindeki “siyaset odaklı” popülizm, aşılması gereken en büyük sorunlardan biri.

Istakoz, tüketenler için ucuz protein kaynağıydı
Göller, nehirler yapboz tahtasına dönerken büyük bir biyolojik zenginlik de cahilce yok ediliyor. Bu ıstakozlar, Eğirdir Gölü’nün doğu kıyısındaki Sorkuncak köyünün balıkçıları tarafından avlanmış. Bir zamanlar öylesine bereketli bir göldü ki, komando birliğinde askerlik yapan kentli gençler çarşı izninde kilolarca ıstakozu gazoz parasına satın alıp, biraz soğan, biraz maydanoz ve tuz ile tenekede haşlayıp yerdi. En ucuz yoldan protein ihtiyacını giderebiliyordunuz. Bizim halkımız ıstakoz gibi ürünleri çok tüketmese de tüketen az sayıda insanımızın anılarında halen canlıdır Eğirdir Gölü’nün ıstakozları…

Kurutulan gölleri ıstakoz tabağı kadar tartışabilseydik
Şebnem Bursalı’nın görgüsüzlük örneği paylaşımı üzerinden gündeme gelen ıstakoz, aslında Türkiye’nin iç sularında yitirilen büyük bir kazanç kapısıydı. Siyasi gündemin kısır tartışması halkı kutuplaştırıp kamplara ayırırken, bu gerçeği hep ıskalıyoruz. Bu kısır döngü böylece sürüp gidiyor. Türkiye’de iç suların neden çölleştiği, son 50 yılda Marmara Denizi büyüklüğündeki sulak alanın nasıl yok edildiği, dünyaya ihraç ettiğimiz ıstakozun neden tükendiği AKP’li Şebnem Bursalı’nın ıstakoz tabağı kadar tartışılsaydı sonuç daha farklı olurdu. İstedikleri tek şey işte bu kutuplaşma.

Bu ülkede ıstakoz yemek için Monaco’ya gitmeye gerek yoktu
Bütün beceriksizliklerini, ikiyüzlü siyasetlerini ve bu ülkenin benzersiz coğrafyasını, doğal mirasını bu kutuplaştırma siyasetinin arkasında gayet güzel bir şekilde yağmalayabiliyorlar. Bu ülkede ıstakoz yemek için Monaco’ya gitmek gerekmiyordu. Bu ülkenin gölleri, denizleri doğal bir ıstakoz tarlasıydı. Üstelik tarlayı sürmeden, tohum atıp çapa yapmadan size her yıl ürün veren bir tarlaydı bu. Tek yapmanız gereken bu tarlayı korumak ve onun planına uymak. Zamanı gelince sadece avucunuzu suya daldırmanız yeterliydi, her zaman size bereketini sunmaya hazır bir coğrafya vardı elinizin altında.
Birçoğunuza şaşırtıcı gelebilir ama bugün ülkenin en önemli ıstakoz üretim merkezlerinden biri, Elazığ. Doğal gölleri hasta ettik, yorduk ama 1990’lardan itibaren Elazığ’daki baraj göllerinde üretilen ıstakozlar, Fransa’nın da içinde olduğu Avrupa ülkelerine satılıyor.
Bu güzel ülkenin doğasına “takoz” koyanların siyaset anlayışı yüzünden durmaksızın cambaza baktırıyorlar insanımızı. O takozu çektiğimizde, bu ülkenin coğrafyası da insanı da nefes alıp dirilecek…

Kaynak: Yusuf Yavuz / VeryansınTV

Yüzde 8 yüzde 10’a, yüzde 18 yüzde 20’ye
Taslağa göre kafeterya, pastane, hazır yemek şirketleri, büfe, kahvehane dahil lokantalarda KDV oranı yüzde 8’den yüzde 10’a çıkacak. Söz konusu işletmelerde alkollü içecekler için uygulanan yüzde 18 KDV oranı yüzde 20’ye çıkartılacak.
Aynı zamanda alkollü hizmet veren işletmelerde de KDV oranı yüzde 20 olacak.

Şifa Hastanesinde toplu mezar
İsrail ordusu Gazze’de Şifa Hastanesine baskın düzenleyerek 2 hafta boyunca yüzlerce Filistinliyi öldürdü ve hastaneyi harabeye çevirdi.
Filistin Sağlık Bakanlığı Acil Durum Komitesi Üyesi Mutasım Salah, “Şifa Hastanesinde ilk toplu mezar, hastanenin ön bahçesinde gömülü 10 cenazenin bulunmasının ardından ortaya çıktı. Bulunan cenazelerin bir kısmı çürümüş durumda, bir kısmı da vücut parçalarından ibaret ve bazı cesetler kadınlara ait.” ifadesini kullandı.
Sivil Savunma Birimi Sözcüsü Mahmud Basal, İsrail ordusunun çekilmesinin ardından, Han Yunus kenti ile Gazze’deki Şifa Hastanesi ve çevresinden 409 cenazenin çıkarıldığını, arama çalışmalarının sürdürüldüğünü açıkladı.
İsrail ordusu, 15 Kasım 2023’te de Şifa Hastanesine tüneller ve cephanelikler bulunduğu iddiasıyla baskın düzenlemiş, hastaneyi hizmet dışı bırakıp ciddi zarar verdikten sonra iddialarını destekleyecek kanıtlar sunamamıştı.

Filistin halkıyla dayanışma
Sırtını ABD emperyalizmine dayayan İsrail, bütün dünyanın gözü önünde saldırılarına devam ediyor.
Türkiye halkının, İsrail ile ticari ve diplomatik ilişkilerin durdurulması çağrıları karşısında geri adım atan AKP iktidarı, bir grup ürünün ticaretine “kısıtlama” getirmek zorunda kalmıştı.
Ancak, dur durak bilmeyen İsrail saldırıları, her gün onlarca Filistinlinin canını almaya devam ediyor. Sadece son 24 saatte 46 Filistinli hayatını kaybederken, 110 Filistinli de yaralandı.
İsrail’in saldırılarına daha kesin yanıtların verilmesi gerekiyor.
AKP iktidarının bölük pörçük önlemleri Türkiye halkını oyalamaya çalışmaktan başka bir işe hizmet etmiyor.
İsrail sömürgecilerine daha kapsamlı ekonomik ve mali yaptırım uygulamak; İsrail ordusuna silah ambargosu koymak; İsrail ve Amerika’nın saldırgan stratejilerine hizmet eden Kürecik üssünü kapatmak; İncirlik üssüne el koymak… Ancak böyle kesin adımlarla İsrail soykırımı durdurulabilir.

BİSAM verilerine göre, dört kişilik bir aile için açlık sınırı 16 bin 646 TL, yoksulluk sınırı 57 bin 578 TL oldu. Böylece açlık sınırının 17 bin 2 lira olan asgari ücreti geçmesine 356 TL kaldı. Dengeli beslenmenin maliyeti günlük maliyeti ise 555 TL oldu.

Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Mart Ayı Dönem Raporu”nu açıkladı. Rapora göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum gıda harcaması yani açlık sınırı 16 bin 646 TL, eğitim, sağlık, barınma, eğlence gibi harcamalar dahil edildiğinde gereken harcama tutarı yani yoksulluk sınırı ise 57 bin 578 TL. Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için gerekli günlük harcama tutarı için ise 555 TL.

Sağlıklı beslenmek zorlaşıyor
BİSAM’ın, TÜİK harcama gruplarına göre endeks rakamları, İstanbul Halk Ekmek, zincir market internet fiyatlarına dayanarak gerçekleştirdiği hesaplamaya göre tek başına yaşayan yetişkin bir erkeğin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için yapması gereken mutfak harcamaları ile yaşamını idame ettirmek için yapması gereken barınma, ulaşım, eğitim, sağlık gibi harcamalarının toplam tutarı yani yoksulluk sınırı da en az 26 bin 517 lira olarak hesaplandı. Sadece sağlıklı ve dengeli beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı ise 2 bin 66 TL oldu. Bu değerler yetişkin bir kadın için bin 953, 15-18 yaş bir genç için 2 bin 129, 4-6 yaş arası bir çocuk için bin 405 lira oldu.

Asgari sınıra az kaldı
Rapora göre açlık sınırı 17 bin 2 lira olan asgari ücrete biraz daha yaklaşırken aradaki fark 356 liraya indi. Günlük harcamalarda 555 liralık tutar içerisinde en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 172,09 liralık harcama gereksinimi ile oluşturdu.
Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 124,81 lira, sebze ve meyve için yapılması gereken günlük harcama tutarı ise 125,59 liraya ulaştı. Ekmek için yapılması gereken harcama tutarı ise günlük 33,38 lira oldu. Katı yağ ve sıvı yağ ise 31,16 liralık masraf yapılması gereken ürün grubu oldu. Yumurta için 9,6, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 13,46 TL harcama gerekiyor.

DİSK-AR, TÜİK’in Şubat 2024 işsizlik verilerini değerlendirdiği “İşsizlik ve İstihdamın Görünümü“ raporunu açıkladı.
Raporda, “DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Şubat 2024’te 9 milyon 634 bin kişi olarak gerçekleşti. TÜİK’e göre pandemi öncesinde, 2020 Şubat’ta yüzde 12,6 olan dar tanımlı işsizlik Şubat 2024’te yüzde 8,7 olarak gerçekleşti. Ancak aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 20,6’dan yüzde 24,5’e yükseldi. Son 1 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 811 bin artarak 8,8 milyondan 9,6 milyona yükseldi. Covid-19 salgını sonrası geniş tanımlı işsizlik oranı 3,9 puan, geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2 milyon 553 bin kişi arttı.” denildi.

TÜİK’in Şubat 2024 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 15 Nisan 2024’te yayımlandı. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,7 mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 24,5 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2024 Şubat ayında 3 milyon 78 bin oldu.

Zamana bağlı eksik istihdam artıyor!
TÜİK tarafından yayımlanan HİA verilerine göre Şubat 2024’te geniş tanımlı işsizlikte (âtıl işgücü) artış devam etti. Geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 811 bin, son 10 yılda (2014-2024 arası) ise 4 milyon 80 bin kişi arttı. Böylece son 10 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı 1,7 katına çıktı.
Şubat 2014’te 5,6 milyon olan geniş tanımlı işsiz sayısı Şubat 2023’te 8,8 milyon ve Şubat 2024’te ise 9,6 milyon olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsiz işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır. Âtıl işgücündeki yükselişin temel sebebi ise zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısında ciddi artıştır.

Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 580 bin kişi artarak 3,3 milyondan 3,8 milyona yükseldi. Potansiyel işgücündeki artış on yıllık dönemde yaklaşık 1 milyon 657 bin kişi oldu. Zamana bağlı eksik istihdam kapsamındaki artış ise çok daha çarpıcı oldu. Haftalık 45 saatten daha az çalışan ve imkanı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 2,1 milyondan 2,7 milyona yükselerek 611 bin kişi arttı. Zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son on yılda ise 2 milyon 21 bin kişi arttı. Zamana bağlı eksik istihdamdaki bu artışın sebebi yüksek enflasyon ile geçim zorluğu yaşayanların çalışma süresini artırarak daha fazla ücret elde etmek istemeleri olabilir.

Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 24,5!
TÜİK’e göre dar tanımlı işsizlik düşerken öte tandan birçok işsizlik türü yükselmeye devam ediyor.
Şubat 2024 döneminde mevsim etkisinden arındırılmış (MEA) dar tanımlı işsizlik (işsizlik 1) yüzde 8,7 olarak açıklanırken zamana bağlı eksik istihdam ile işsizlerin bütünleşik oranı (işsizlik 2) yüzde 16,3; işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı (işsizlik 3) yüzde 17,6 ve âtıl işgücü oranı (işsizlik 4, geniş tanımlı işsizlik) ise yüzde 24,5 olarak açıklandı (Grafik 2).

Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 32,9!
Kadın işsizliği önemli toplumsal cinsiyet eşitsizliği göstergesi olmaya devam ediyor. Kadınların istihdama erişimi önemli kısıtlılıklar içeriyor. Türkiye’de bir yandan kadınların istihdama katılma oranları erkeklere göre oldukça düşük seyrederken öte yandan Türkiye’de kadın işsizliği erkeklere kıyasla oldukça yüksek seyretmeye devam ediyor.
TÜİK tarafından açıklanan dört ayrı işsizlik türünde de kadın işsizliği erkek işsizliğinden oldukça yüksek seyrediyor. Şubat 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,3 iken kadınlarda yüzde 11,3 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) erkeklerde yüzde 19,6, kadınlarda ise yüzde 32,9 olarak hesaplandı (Grafik 3). Geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark yaklaşık 13,3 puandır.

Şubat 2024’te zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 14,7 iken kadınlarda yüzde 19,5’dir. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı erkeklerde yüzde 12,6 iken kadınlarda yüzde 26,1 seviyesindedir (Grafik 3).

Şubat 2024 itibarıyla kadınlarda mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 374 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 809 bindir. Erkeklerde ise dar tanımlı işsiz sayısı 1 milyon 703 bin ve geniş tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 825 bindir (Grafik 4).
Şubat 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış HİA verilerine göre işsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori yüzde 32,9 ile geniş tanımlı kadın işsizliği olmaya devam ediyor. İkinci yüksek işsizlik kategorisi yüzde 24,5 ile geniş tanımlı işsizliktir. Şubat 2024’te üçüncü en yüksek işsizlik kategorisi ise yüzde 19,6 ile genç kadın işsizliği oldu (Grafik 5).

Resmi işsizlerin yaklaşık yüzde 87 işsizlik ödeneği alamıyor!
TÜİK’in resmi dar tanımlı işsizlerin ezici çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.
Şubat 2024’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 78 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Şubat 2024 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 402 bin civarındadır. Böylece Şubat 2024’te resmi işsizlerin sadece yüzde 13,1’i işsizlik ödeneği alabildi. 2,5 milyonu aşkın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 86,9’unun işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.

Geniş ve dar tanımlı işsizlik farkı 15,8 puan oldu!
Geniş tanımlı işsizlik oranı ile dar tanımlı işsizlik oranı arasındaki puan farkı açılma eğilimini sürdürüyor. Zamana bağlı eksik istihdamda artış ve iş bulma ümidinin kaybedilmesine paralel olarak geniş tanımlı işsizlik oranı artıyor ve dar tanımlı işsizlik ile arasındaki makas açılıyor. Örneğin, Ocak 2019’da dar tanımlı işsizlik yüzde 13,6 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 19,7 olarak gerçekleşmişti. Bu dönemde geniş tanımlı işsizlik dar tanımlı işsizlikten 6,1 puan yüksekti.
Şubat 2024’te ise dar tanımlı işsizlik yüzde 24,5 iken geniş tanımlı işsizlik yüzde 8,7 olarak gerçekleşti. Dar ve geniş işsizlik arasındaki fark bu dönemde 15,8 puan oldu. Dar ve geniş işsizlik arasındaki makasın bu denli açılmasının en önemli nedeni zamana bağlı eksik istihdam sayısı, ümidini kaybedenlerin, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların ve iş arayıp işbaşı yapamayacak olanların sayısındaki artıştır. Böylece dar tanımlı işsizlik sınırlı kalırken geniş tanımlı işsizlik arasındaki fark açılmaktadır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Şubat ayına ilişkin işgücü istatistiklerini yayımladı. Buna göre, Türkiye’de işsizlik oranı, şubatta bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 8,7 sseviyesinde gerçekleşti. İşsizlik, ocak ayında yüzde 9.1 olarak kaydedilmişti.
Hane halkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı şubat ayında bir önceki aya göre 109 bin kişi azalarak 3 milyon 78 bin kişi oldu.

İşsizlik kadınlarda yüksek
İşsizlik oranı ise 0.3 puan azalarak yüzde 8.7 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7.3 iken kadınlarda yüzde 11.3 olarak tahmin edildi.

Genç işsizliği azaldı
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,8 puan azalarak yüzde 15,6 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 13,4, kadınlarda ise yüzde 19,6 olarak tahmin edildi.

İstihdamda artış
İstihdam edilenlerin sayısı şubat ayında bir önceki aya göre 147 bin kişi artarak 32 milyon 423 bin kişi, istihdam oranı ise 0,2 puan artarak yüzde 49,3 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 66,5 iken kadınlarda yüzde 32,5 olarak gerçekleşti.
İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi şubat ayında bir önceki aya göre 0,2 saat artarak 43,5 saat olarak gerçekleşti.
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı şubat ayında bir önceki aya göre 1,9 puan azalarak yüzde 24,5 oldu.
Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 16,3 iken işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı yüzde 17,6 olarak tahmin edildi.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi İSİG, 2024’ün ilk üç ayında gerçekleşen iş cinayetleri raporunu açıkladı. Rapora göre, Ocak ayında 161, Şubat ayında 149 ve Mart ayında 115 olmak üzere üç ayda en az 425, her gün “en az” 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

Üç ayda iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:
İnşaat, Yol işkolunda 105 işçi; Taşımacılık işkolunda 58 işçi; Tarım, Orman işkolunda 38 emekçi (18 işçi ve 20 çiftçi); Metal işkolunda 31 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 27 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 27 işçi; Madencilik işkolunda 24 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 24 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 16 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 10 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 9 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 8 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 8 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 6 işçi; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 6 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 6 işçi; Enerji işkolunda 4 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 18 işçi hayatını kaybetti…

Üç ayda 66 şehirde ve yurtdışında 10 ülkede iş cinayeti gerçekleşti:
70 ölüm İstanbul’da; 33 ölüm İzmir’de; 20 ölüm Konya’da; 18’er ölüm Bursa, Gaziantep ve Şanlıurfa’da; 14 ölüm Kocaeli’nde; 13 ölüm Antalya’da; 9’ar ölüm Balıkesir, Erzincan ve Mersin’de; 8’er ölüm Kayseri, Muğla, Kahramanmaraş, Sakarya ve Tekirdağ’da; 7’şer ölüm Denizli ve Trabzon’da; 6’şar ölüm Adana, Aksaray, Ankara, Aydın, Diyarbakır, Hatay, Manisa ve Zonguldak’ta; 5 ölüm Samsun’da; 4’er ölüm Afyon, Elazığ, Malatya ve Mardin’de; 3’er ölüm Bartın, Burdur, Çanakkale, Eskişehir ve Sinop’ta; 2’şer ölüm Adıyaman, Bolu, Çorum, Düzce, Erzurum, Kastamonu, Kütahya, Muş, Niğde, Osmaniye, Uşak ve Yalova’da; 1’er ölüm Ağrı, Amasya, Artvin, Bilecik, Çankırı, Isparta, Karabük, Karaman, Kars, Kırıkkale, Kilis, Nevşehir, Ordu, Rize, Sivas, Tokat, Tunceli ve Yozgat’ta; 14 ölüm Yurtdışı’nda (3 ölüm Abhazya’da; 2’şer ölüm Gana ve Sırbistan’da; 1’er ölüm Azerbaycan, Bulgaristan, Irak, Romanya, Rusya, Senegal ve Yunanistan) meydana geldi…

Üç ayda ayında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı şöyle:
14 yaş ve altı 4 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 12 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 84 işçi, 30-49 yaş arası 178 işçi, 50-64 yaş arası 105 işçi, 65 yaş ve üstü 22 işçi, yaşını bilmediğimiz 20 işçi hayatını kaybetti…

Üç ayda iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:
Ezilme, Göçük nedeniyle 82 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 79 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 77 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 61 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 22 işçi; İntihar nedeniyle 21 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 20 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 14 işçi; Şiddet nedeniyle 11 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 9 işçi; diğer nedenlerden dolayı 29 işçi hayatını kaybetti…